مراقبت از دندان‌ها در دوران بارداري

«بايد دندان‌هايم را زودتر درست کنم؛ چون مي‌گويند در دوران بارداري نمي‌شود دندانپزشکي رفت.» اين، حرف‌ خيلي از خانم‌هاي جواني است که مي‌خواهند باردار شوند. آنها وقتي روي صندلي دندانپزشکي مطب مي‌نشينند، از اين جور حرف‌ها کم نمي‌زنند و من از خودم مي‌پرسم واقعا چه کسي گفته است که در اين دوران، دندانپزشکي رفتن قدغن است؟ اگر شما هم بارداريد يا قصد باردار شدن داريد، خواندن اين 5 نکته را درباره مراقبت از دندان‌ها در دوران بارداري به‌تان توصيه مي‌کنيم.

1 لثه‌تان حساس و متورم مي‌شود

به دليل تغييرات هورموني در دوران بارداري لثه حساس مي‌شود و ممکن است برجستگي و تورمي در قسمتي از بافت لثه از ماه سوم بارداري به بعد ايجاد شود و روي بعضي از دندان‌ها را بپوشاند که به آن تومور بارداري مي‌گويند. حساسيت لثه و تومور بارداري ممکن است موجب شود خانم باردار به خوبي از مسواک يا نخ دندان استفاده نکند. در نتيجه پلاک ميکروبي که عامل پوسيدگي است مدت زيادي روي سطح دندان‌ها باقي مي‌ماند.

2 بيماري صبحگاهي به سراغ‌تان مي‌آيد

در 3 ماهه اول بارداري ممکن است صبح‌ها نوعي حالت کسالت، تهوع و استفراغ وجود داشته باشد که به آن «بيماري صبحگاهي» مي‌گويند. اين حالت در اثر استشمام بوي بعضي مواد يا غذاها تشديد مي‌شود. استفراغ مکرر موجب مي‌شود سطح دندان به طور متناوب در معرض اسيد معده قرار گيرد. ضمنا خانم باردار ممکن است نوعي عادت غيرطبيعي داشته باشد که عامه مردم به آن «ويار» مي‌گويند؛ به اين ترتيب که از مواد ترش يا شيرين به طور مکرر و زياد استفاده کند. اين مواد مي‌تواند موجب پوسيدگي دندان‌ها شود.

3 ظرفيت معده‌تان کم مي‌شود

در دوران بارداري، به‌خصوص در ماه‌هاي آخر، ظرفيت معده کاهش مي‌يابد. خانم باردار به مقادير کمتر ولي در دفعات بيشتري غذا مي‌خورد و کمتر هم مسواک مي‌زند. بنابراين امکان تشکيل پلاک ميکروبي که عامل پوسيدگي است، افزايش مي‌يابد.

4 پوسيدگي در کمين دندان‌هاي شماست

بهتر است در همان ماه‌هاي اول بارداري براي معاينه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنيد تا دندانپزشک روش‌هاي بهداشتي لازم براي پيشگيري از پوسيدگي و بيماري لثه را به شما آموزش دهد. بعد از هر بار مصرف مواد غذايي، به‌خصوص مواد قندي، دندان‌هايتان را مسواک کنيد. بعد از هر بار استفراغ دندان‌ها را مسواک کنيد و يا حداقل دهان را به طور کامل با آب بشوييد.

5 زمان مناسب براي درمان دندانپزشکي زنان باردار

به‌طور کلي دوران بارداري را که تقريباً 9 ماه است به 3 دوره 3 ماهه تقسيم مي‌کنند که به نام‌هاي 3 ماهه اول، دوم و سوم موسوم است. زمان‌هاي مناسب مراجعه به دندانپزشک شامل دو بار در 3 ماهه اول، حداقل يک بار در 3 ماهه دوم و يک بار در 3 ماهه سوم است. در طول اين دوره تغييرات مختلفي در بدن مادر و جنين ايجاد مي‌شود:

• 3 ماهه اول :

بافت‌هاي مختلف بدن جنين در اين دوره تشکيل مي‌شود و جنين به مواد و تحريکات مختلف بسيار حساس است و احتمال سقط جنين زياد است. همچنين در اين دوره مادر از کسالت‌هايي چون تهوع و استفراغ صبحگاهي، بي‌ميلي به غذا و تغييرات قلبي عروقي رنج‌ مي‌برد. بنابراين بهتر است درمان‌هاي دندانپزشکي طولاني مدت در اين دوره انجام نشود در ملاقات اول، دندان‌هاي مادر معاينه و راديوگرافي‌هاي دنداني که قبل از بارداري گرفته شده‌اند، بررسي مي‌شود و دندان‌هايي که قبل از زايمان ممکن است براي مادر مشکل ايجاد کند معين مي‌شود و براي ترميم آنها در 3 ماهه دوم بارداري به بيمار نوبت داده مي‌شود. همچنين چگونگي مسواک زدن صحيح و استفاده از نخ دندان به خانم باردار آموزش داده مي‌شود. ملاقات دوم 3 ماهه اول براي ارزيابي رعايت بهداشت دهان از سوي خانم باردار است. تغييرات بافت‌هاي لثه در اثر هورمون‌ها بررسي مي‌شود و دستورات بهداشتي لازم داده مي‌شود.

• 3 ماهه دوم :

اين دوره بهترين زمان جهت انجام درمان‌هاي دندانپزشکي است چون بافت‌هاي مختلف بدن جنين تشکيل شده‌اند و در حال رشد و تکامل هستند. هم چنين حالت کسالت و تهوع ابتداي بارداري تا حدودي برطرف شده است. خانم باردار معمولاً راحت تر از 3 ماهه اول مي‌تواند در وضعيت مناسب روي صندلي دندانپزشکي قرار گيرد. در اين دوره مي‌توان تمام درمان‌هاي دنداني لازم را انجام داد. استفاده از بي‌حس‌کننده موضعي مانعي ندارد. همچنين در صورت لزوم دندانپزشک ممکن است بعد از درمان، آنتي‌بيوتيک يا مسکن تجويز کند که استفاده از آنها بلامانع است.
بايد توجه داشت که درمان دندان‌هايي که قبل از زايمان براي خانم باردار مشکلي ايجاد نمي‌کنند، بايد به بعد از زايمان موکول شود.

• 3 ماهه سوم :

در اين دوره رشد و تکامل جنين ادامه دارد و سرعت آن بيشتر از6 ماهه اول بارداري است. خانم باردار به دليل افزايش وزن جنين نمي‌تواند مدت زيادي در حالت خوابيده به پشت روي صندلي دندانپزشکي قرار گيرد
بنابراين بهتر است فقط درمان‌هاي کوتاه مدت و اورژانسي در اين دوره انجام شود. همچنين در ملاقات دندانپزشکي اين دوره نکات لازم در مورد چگونگي رويش دندان‌هاي نوزاد، مراقبت‌هاي منزل و زمان مراجعه براي معاينه دندانپزشکي نوزاد توصيه خواهد شد.
خانم‌هاي باردار بايد توجه داشته باشند که درمان‌هاي اورژانس دندانپزشکي در هر دوره و زماني از بارداري مي‌تواند انجام شود. بنابراين به هيچ‌وجه نبايد براي تسکين درد دندان خود به مدت طولاني از مسکن‌ها استفاده کنند، بلکه بايد سريع به دندانپزشک مراجعه کنند. همچنين بايد توجه داشته باشند که مصرف خودسرانه هر دارويي ممکن است براي مادر و جنين خطرناک باشد. بنابراين لازم است هيچ دارويي را بدون اجازه پزشک يا دندانپزشک استفاده نکنند. در مواردي که پزشک يا دندانپزشک معالج با اطلاع از بارداري بيمار دارويي را تجويز مي‌کنند مصرف آن دارو بلامانع و حتي ضروري است و اجتناب از مصرف آن ممکن است براي بيمار و جنين زيان داشته باشد.
منبع: www.salamat.com